“Nakit kraldır”, hem işletmelerin hem de tüketici hane halklarının başarısızlığını açıklamak için sıklıkla kullanılan eski bir deyimdir. Eldeki uygun miktarda nakit para olmadan, bu kuruluşların her ikisi de büyük sorunlarla karşılaşabilir ve hatta iflas etmeye zorlanabilir.
İşletmeler, yeni altyapıya yatırım yapmak ve beklenmeyen giderlerle uğraşmak gibi çeşitli nedenlerle ellerinde nakit bulundurmak zorundadır. Ayrıca, bir işletmenin nakit akışı, genellikle uzun vadeli başarı potansiyelinde kilit bir faktör olarak gösterilir. Bir şirket dünyadaki tüm gelire sahip olabilir, ancak nakit yaratma yeteneği olmadan kolayca başarısız olabilir.
Tüketiciler için de aynı şey söylenebilir. İnsanlar genellikle paralarını nereye koyacaklarını merak eder ve hemen hisse senetlerine, tahvillere veya son yıllarda kripto paralara bakarlar. Emeklilik, yeni bir ev veya üniversite eğitimi için paranızın bir kısmının büyümesi önemli olsa da, parayı piyasada dalgalanmalara veya kayıplara maruz kalmayan likit, erişimi kolay yatırımlarda tutmanız da aynı derecede önemlidir. Bu tür yatırımlar, yalnızca çek, tasarruf ve para piyasası hesaplarını değil, aynı zamanda soğuk, sabit nakit paraları da içerir.
Bu makalemizde, hem işletmeler hem de bireysel tüketiciler için nakit paranın neden bu kadar önemli olduğunun bazı temel nedenlerini inceleyelim.
Şirketlerin Neden Nakit Paraya İhtiyacı Var?
Pek çok iş analisti, işletmelerin iflas etmesinin bir numaralı nedeni olarak kötü nakit yönetimi uygulamalarını belirtiyor. İşte herhangi bir işletme için nakit paranın önemli avantajlarından bazıları:
1. Nakit Akışı
Herhangi bir şirketin hayatta kalabilmesi için nakit akışı en önemli finansal faktördür. Bir şirketin harika bir geliri, makul giderleri ve önemli bir geliri olabilir, ancak finansal operasyonları verimli bir şekilde tasarlanmazsa, yine de negatif nakit akışına sahip olabilir.
Ve pozitif nakit akışı olmadan, herhangi bir şirket, iş modeli ne kadar umut verici olursa olsun, iflas edecektir. Tabii ki, bir işletme yeni kurulmuşsa, uzun vadeli başarı elde etme umuduyla kısa vadede negatif nakit akışına dayanabilir. Ancak nihayetinde, herhangi bir şirket pozitif nakit akışı yaratmaya odaklanmalıdır. Nakit olmadan, bir şirket en basit görevleri bile yerine getiremez: aylık masraflarını karşılamak gibi.
2. Sermaye Yatırım Harcamaları
Büyümek için bir şirketin genellikle fabrikalara, gayrimenkullere, makinelere veya teknolojiye yatırım yapması gerekir. Bunlar genellikle önemli miktarda fon gerektiren tek seferlik maliyetlerdir. Eldeki nakit olmadan, bir işletme bu gerekli yatırımları yapamayabilir ve sonuç olarak şirket büyümesini hiçbir zaman deneyimleyemeyebilir.
Elbette, bir işletme kredi alabilir, ancak bir kredi bile genellikle önemli bir ön ödeme gerektirecektir ve bu da şirketin nakit akışının olmasını gerektirecektir. Krediler aynı zamanda bir şirketin karını daha da azaltabilecek faiz oranlarıyla birlikte gelir.
3. Şirket Satın Alma
Şirketlerin genişlemesinin popüler yollarından biri, ya kendi alanlarında ya da yeni alanlara açılmanın bir yolu olarak başka şirketleri satın almaktır. Gerçek hayattan şu örnekleri düşünün: Disney ve Pixar, Exxon ve Mobil ve eBay ve PayPal. Bu satın almaların hepsinin ortak bir yanı var, nakit. Gerekli nakit olmadan, bu şirketler, değerli bir şirketi makul bir fiyata satın almak için ömür boyu bir kez karşılaşabilecekleri bir fırsata asla ulaşamazlardı. Herhangi bir şirketin büyüme potansiyeli için harikalar yaratan, bunun gibi satın almalardır.
4. Temettüler ve Hisse Geri Alımları
Halka açık şirketlerin hissedarlarını ödüllendirmesinin iki temel yolu, temettüler ve hisse geri alımlarıdır. Temettüler, hissedarları mülkiyetlerini satmaya zorlamadan parayı hissedarın cebine geri koymanın harika bir yoludur. Hisse geri alımları, yönetimin şirketin gelecekteki büyüme potansiyeline olan güvenini ifade etmesi ve bazı durumlarda hisselerinin kamu piyasasında değerinin düşük olduğunu hissettiğini belirtmesi için mükemmel bir yoldur. Bir hisse geri satın alma planı oluşturarak, kalan her hisse daha değerli hale gelecektir. Bununla birlikte, ne temettüler ne de hisse geri alımları, halka açık bir şirket için nakit olmayan seçenekler olmayacaktır.
5. Ekonomik Kriz Sırasında Hayatta Kalma
Her şirket, işlerin tam potansiyeliyle yürümediği dönemlere sahip olacaktır. Bir şirketin satışlarını yiyip bitiren küresel bir durgunluğu düşünün. Eldeki nakit olmadan, bu şirket çalışan operasyonlarını büyük ölçüde küçültmek zorunda kalacak ve hatta sabit harcamalarını ödemek için iflas ilan etmek zorunda kalabilir. Nakit parayla şirket daha esnek olacak ve krizden daha iyi kurtulabilecek.
6. Acil Durum Ödemeleri
Bireyler gibi, işletmeler de harcamalarını hemen ödemeleri gereken acil durumlarla karşı karşıyadır. Bunlara doğal afetlerle ilgili yasal ücretler ve beklenmeyen maliyetler dahildir. Bu ücretler genellikle bir şirketin bütçesine dahil edilmediğinden, bu tür durumlar ortaya çıktığında işletmelerin yeteri kadar nakitinin olması gerekir. Bu aslında bir bireyin acil durum fonuna eşdeğerdir.
7. İşlem Maliyetlerini Azaltmak Zorunda Kalırsınız
Küçük işletmelerin giderlerini mümkün olduğu kadar düşük tutması gerekir. Bunu yapmanın bir yolu, banka havaleleri gibi genellikle aşırı ücret alan hizmetler dahil olmak üzere elektronik işlem sistemlerinden kaçınmaktır. İşletmeler, nakit ile ödeme yaparak bu ücretleri azaltabilir, bu da maliyetlerin önemli ölçüde azalmasını sağlar ve elde ki nakit karını arttırır ve daha fazla nakit elinizde olmuş olur!
8. Kredi Kullanılamadığında İşletmelerin Büyümesine Yardımcı Olur
Birçok küçük işletme, borç verenlerin nasıl borç para verdikleri konusunda daha tutumlu hale geldiğini zor yoldan öğrenmek zorunda kaldı. Bir işletmenin elinde nakit varsa, genişleme ve önemli satın almalar yapma fırsatlarından daha iyi yararlanabilir, aksi takdirde kredi yokluğunda bu seçenekleri değerlendiremezler.
9. Faturaları Daha Hızlı Ödeyin
Özellikle küçük işletmeler için, faturaları ödemek için nakit gerekli olabilir. Bazı alacaklılar sadece nakit kabul etmektedir, ayrıca diğer alternatif ödeme seçeneklerinin işlenmesi daha uzun sürebilir ve bu da gereksiz gecikme ücretlerine yol açar. Bu gibi durumlarda nakit ödeme tercih edilen en iyi yöntemdir.
Bireyler Neden Nakit Paraya İhtiyaç Duyar?
Nakit para, herhangi bir işletmenin hayatta kalması için önemli olsa da, aynı şekilde çeşitli nedenlerden dolayı bireysel tüketici ve aileler için de son derece önemlidir.
1. Likidite
Bir hisse senedinin değeri dört katına çıkabilir, ancak kiranızı ödemek için bunları kullanamazsınız. 10 yıllık bir hazine bonosu, altı aylık vadeli bir tahvilden çok daha yüksek bir faiz oranı sağlar, ancak paranız 10 yıl boyunca bağlı kalır. Hazine bonoları ayrıca yüksek faiz oranları verir, ancak paranızı çok erken çekerseniz cezalarla karşı karşıya kalırsınız.
Nakit paranın avantajı, onu istediğiniz zaman ve istediğiniz şekilde harcayabilmenizdir. Piyasalarda düşüş yaşandığında hisseleri, hazine bonolarını veya tahvilleri tamamen kar elde etmeden satmanız veya herhangi bir şeyin netleşmesini beklemeniz gerekmez.
2. Kaybetme Riski
Hisse senetleri, bonolar ve altın bunların ortak noktası nedir? Bunların tümü likit olmayan yatırımlardır, yani değerlerine kolayca erişilebilir değildir ve değerleri düşebilir.
Örneğin, gelirleri kullanabilmeniz için tüm bu eşyaları nakit olarak satmanız gerekir. Bu süreç zaman alabilir ve sattığınız fiyat, piyasanın taşıyacağı duruma bağlıdır. Başka bir deyişle, şimdi tahvillere yatırım yapmak için iyi bir zaman değilse, kendinizinkini satmadan önce uzun bir süre beklemeniz veya potansiyel bir alıcının ilgilenmesi için yeterince düşük satmanız gerekir. Piyasanın merhametine kaldığınız için bu yatırımlar değer kaybedebilir.
Ayrıca, ekonomik dalgalanma dönemlerinde, bu tür kayıpların olasılığı önemli ölçüde artmaktadır. Bu nedenle, yatırım yapmak uzun vadeli finansal planınızın bir parçası olsa da, nakitin sunduğu istikrarı ve değeri hafife almayın. En iyi hisse senetlerinden farklı olarak nakit, bir borsa çöküşü sırasında bile değerini koruyacaktır.
3. Acil Durum Rezervi
Rezerve ihtiyaç duyabileceğiniz durumlar arasında sağlık sigortası kapsamında olmayan tıbbi veya diş acil durumları, evinizin veya aracınızın hasar görmesi ve olası yasal sorunlar yer alır. Elinizde fiziki nakit veya bir maaş hesabında para olması, beklenmedik harcamaları kredi kartına ihtiyaç duymadan ve yüksek faizli borca girmeden ödemenize olanak tanır.
4. Büyük Alımlar Yapabilme
Ev veya araba gibi daha büyük satın alımlar için nakit giderek daha fazla gerekli hale geliyor. Nakit, sadece hayalinizdeki ev için diğer potansiyel alıcılara ayak uydurmanızı sağlamakla birlikte, bir kredi alsanız bile, borç verenler daha yüksek peşinat ödemeleri talep etmeye başlar. Elinizde gerekli nakit olmadan, bu önemli satın alma işlemini gerçekleştiremeyebilirsiniz.
5. Yatırım Esnekliği ve Güvenlik
Nakit tutmak, ayı piyasalarında satmama konusunda size gönül rahatlığı vererek piyasa yatırımlarını dolaylı olarak koruyabilir. Nakit rezerviniz varsa, günlük yaşam giderlerinizi karşılamak için piyasa yatırımlarına bağımlı hissetmezsiniz. Bir diğer avantajı da, bir yatırım fırsatı karşınıza çıkarsa hemen yatırım yapma imkanına sahip olmanızdır. Bu olmadan, belki de piyasanın düştüğü bir zamanda diğer yatırımların hisselerini satmak zorunda kalırsınız ya da yatırım fırsatından tamamen vazgeçersiniz.
6. Sadece Nakit İşlemleri
Bazı restoranlar ve taksiler gibi bazı işletmeler kredi kartlarını, banka kartlarını veya çekleri kabul etmeyecektir. Birçok küçük perakendeci, küçük satın alımlar için ek bir ücret de uygular. Nakit taşımak, bir tüketici olarak hayatınızı kolaylaştırabilir ve sizi ekstra ücret ödemekten koruyabilir.
7. Bilgisayar Korsanları Tehdit Olarak Kalıyor
Bilgisayar korsanları, yatırımcılar için yıllardır önemli bir tehdit oluşturuyor. PayPal ve Citibank gibi finans kurumları bile hedef haline geldi. İçiniz rahat olsun ve paranızın bir kısmını her zaman hesabının verileceği bir kasada saklayın.
Günümüzün teknoloji savaşları göz önüne alındığında, bilgisayar korsanlarının tehdidine, kimlik hırsızlığına veya elektronik bilgilerin diğer olası manipülasyonlarına maruz kalmayan fiziksel ve istikrarlı bir yatırıma sahip olmak mantıklıdır. Bu şekilde, biri şifrelerinizi çalarsa veya hesaplarınıza girerse, işler yoluna girene kadar günlük harcamalarınız için nakit paranız olur.
8. Deflasyon Dönemleri
Bir deflasyon döneminde, bankaların batması veya hisse senetleri ve tahvillerin değer kaybetmesi konusunda endişelenmeniz gerekir. Neyse ki, deflasyon döneminde değeri artacak nakit için böyle bir endişe yok. Elinizde biraz nakit bulundurarak, ekonomiyi bir dönem deflasyon ele geçirirse, portföyünüzde en azından bir miktar kazanç elde edeceğinizi garanti edebilirsiniz.
9. Faiz ve Ücretlerden Uzak Durun
Kredi kartınızdan kredi çekmek veya borca girmek sizi yüksek faiz ve ücretler ödemek zorunda bırakacaktır. Nakit paraya bağlı kalarak, yalnızca kredi puanınızı kötü etkileyecek durumlardan kaçınmakla kalmaz, aynı zamanda satın alma işleminizin başlangıç fiyatının üzerinde ve ötesinde bir miktar ödemek zorunda kalmayacağınızı da bilirsiniz. Ayrıca, farklı alışverişlerde ve kredi kartlarında aylık ödeme yapmanın getirdiği stresten de kurtulursunuz.
10. Maliyetler Beklenenden Daha Fazla Olabilir
Tüketicilerin karşılaştığı yaygın sorunlardan biri, büyük projeler için tahminlerin genellikle beklenenden daha yüksek olmasıdır. Örneğin, evinize düzenleme ve tadilat yaptırmak isteyebilirsiniz ve mühendisler projenin 30.000 TL’ye mal olacağını tahmin ediyor. Yani 30.000 TL’lik bir kredi alıyorsunuz, ancak proje beklenenden daha uzun ve masraflı oluyor. Sonunda fazladan 5.000 TL daha ödemeniz gerekiyor ve başka bir kredinin onaylanmasını beklemek istemeyebilirsiniz. Birkaç bin TL’lik mevcut nakit ile gerekli ödemeyi yapabileceksiniz.
Son Sözümüz
İster bir işletme olun, ister bir birey olun, nakit paranın önemine öncelik verdiğinizden emin olun. Bir işletme için mevcut durumu korumak için yada sadece iflas olasılığını önlemek için değil, aynı zamanda çeşitli genişleme ve büyüme fırsatlarından yararlanmak için de önemlidir. Bir tüketici olarak nakit para, sizi belirsiz zamanlara hazırlarken mümkün olan en güvenli yatırımlardan birini temsil eder.
Nakit para özellikle günümüzde gerçekten çok önemli. Elinizde ki paranın kıymetini bilin, sağa sola boş şeylere harcama yapmayın. Acil durum olmadığı sürece kalsın elinizde.