Belki yeni bir işiniz var, yeni evlisiniz veya yakın zamanda kişisel tasarruf planı yapacağınıza dair kendinize söz verdiniz. Yaşam evreniz ne olursa olsun, düzenli olarak tasarruflara katkıda bulunmanın önemli bir finansal strateji olduğunu kesinlikle duymuşsunuzdur. Acil durumlar, emeklilik, üniversite ve araba ve ev gibi büyük satın alımlar için para biriktirmenize gerektiğinin farkındasınız, ancak nereden başlayacağınızı mı bilmiyorsunuz? Maaşınızı her aldığınızda ne kadar harcamalısınız ve tasarruf hedeflerinizi nasıl önceliklendirirsiniz merak mı ediyorsunuz?
Her durum farklıdır, ancak düzenli olarak ne kadar tasarruf edeceğinizin ayrıntılarını bulmak zor değildir. Ailenizin mali hedeflerine ulaşmasına yardımcı olacak bir tasarruf stratejisi oluşturduğunuzda, hemen tasarruf etmeye başlayın.
Düzenli Olarak Paradan Tasarruf Edin
Henüz tasarruf etmeye başlamadıysanız, bir sonraki maaşınızla birlikte tasarruf için para ayırmaya başlayın. “Ekstra” paranızı harcamaya alışmadan önce bu alışkanlığı oluşturmak çok daha kolaydır.
Düzenli birikime başlamanın en kolay yolu, maaş hesabınızdan tasarruf hesabınıza otomatik bir ödeme talimatı düzenlemektir. Otomatik tasarruf ödemelerini, maaşınız hesabınıza ulaşır ulaşmaz gerçekleşecek şekilde ayarlayın, bu da para çekme veya harcama eğiliminizi ortadan kaldırır. Paranın ne için olduğuna ve ne zaman ihtiyaç duyacağınıza bağlı olarak, tasarruflarınız yüksek faizli bir tasarruf hesabında, bir mevduat hesabında veya korumalı bir tasarruf planında artabilir.
Tasarruf Hesaplamaları Yapın
Düzenli olarak tasarruflara ne kadar aktarılacağını anlamanın bir yolu, fatura yöntemini kullanmaktır. Öncelikle brüt maaşınızı ve net maaşınızı belirleyin (net ücret, kesintilerden sonra yatırılan tutardır). Bireyler için kesintiler gelir vergisi dilimine, işveren planlarına ve diğer harcamalara göre farklılık gösterdiğinden, her maaş ödemesinde kesin bir net tasarruf hedefi belirlemek zordur. Bunun yerine, tasarruf katkınızı her şeyden önce ödenecek bir fatura olarak değerlendirin.
Brüt maaşınızın %10’unu (vergiler ve diğer kesintiler öncesi tutar) hesaplayın ve bu rakama göre otomatik tasarrufları ayarlayın. Örneğin, tüm kesintilerden önceki kazanç 3.000 TL ise, tasarruf için 300 TL ayırın. %10 tasarruf için başlangıç noktasıdır. Daha fazla tasarruf ederseniz, hedeflerinize daha hızlı ulaşırsınız.
Ne kadar tasarruf edileceğini belirlemenin bir başka yöntemi de bütçe yöntemidir. Tüm sabit ve değişken giderleri aylık bütçenizden düştükten sonra, kalan parayı acil tasarruf, emeklilik hesabınız ve diğer tasarruf fonları için ayırın. Ne kadar tasarruf edeceğinizi belirlemek için bütçe yöntemini kullanmak, özellikle tavsiye edilen “brüt ücretin %10’u” tasarruf oranına ulaşmakta zorlanıyorsanız, azaltılacak harcamaları belirlemenize de yardımcı olabilir.
Tasarruflarınıza Öncelik Verin
Tasarruflarınızı istediğiniz gibi önceliklendirmekte özgür olsanız da, eğitim ve büyük satın alımlar için tasarruflara geçmeden önce acil durumlar ve emeklilik için tasarruf etmeniz şiddetle tavsiye edilir.
1. Acil Durum Tasarrufları
Hiç kimse finansal bir acil durum fikrinden hoşlanmaz, ancak gelecekte bir noktada ev onarımları, araba onarımları ve tıbbi faturalar gibi beklenmedik maliyetlerle karşı karşıya kalacaksınız ve hatta belki de iş kaybıyla karşı karşıya kalabilirsiniz. Herkesin acil durum birikimi olması gerekirken, ne kadar tasarruf etmeniz gerektiği değişiklik gösterir. İyi bir başlangıç noktası, en az altı aylık harcamalardır ancak birçok durumda, bundan daha fazlasını da biriktirmek isteyebilirsiniz.
Uzmanlar, acil durum tasarruf miktarınızın dokuz ay ile bir yıllık yaşam giderlerini karşılaması gerektiğini öne sürüyor. Çocuklu aileler veya serbest meslek geliri, komisyon geliri veya sadece bir ücretli çalışanına güvenenler, acil durumlar için en az bir yıllık gelirden tasarruf etmelidir. Bazı insanlar beklenmedik bir finansal krizi finanse etmek için kredi kartlarını veya bankadan kredi çekmeyi planlasalar da, bu pahalı ve geçici bir çözümdür, çünkü bunlar sadece ödünç alınan miktar artı faizin geri ödenmesini gerektiren kredilerdir.
Acil durum tasarruf hedefinize ulaşana kadar brüt maaşınızdan en az %5 ila %10 tasarruf edin ve ardından acil durum aylık tasarruflarınızı diğer tasarruf hesaplarınıza yönlendirin. Acil durum fonlarına kolayca erişilebilmesi gerektiğinden, yüksek faizli bir tasarruf hesabı, paranızı kurtarmak için iyi bir yerdir.
2. Emeklilik Tasarrufları
Uzun bir yol gibi görünebilir, ancak emeklilik için tasarruf, çalışmaya başlar başlamaz başlamalıdır. Emeklilik için gereken para miktarı hakkında birçok farklı görüş vardır, ancak brüt gelirinizin %10’unu kurtarmak, yıllardır yatırımcıların ortak hedefi olmuştur. Acil durum fonu ve emeklilik fonu gibi birden fazla tasarruf hedefiniz varsa, birini diğerini hariç tutmaya odaklanmayın. Acil durum fon hedefinize ulaşana kadar her ikisine de katkıda bulunun.
Türkiye’de artan yaşam süresi ve sosyal güvenlik programlarının geleceği konusundaki belirsizlikler göz önüne alındığında, bugünün gençleri emeklilik için ellerinden geldiğince tasarruf etmelidir. Bir emeklilik hesabına küçük miktarlar yatırmak bile, hesaptan çekilinceye kadar yatırım kazançlarının birleştirilmesi nedeniyle emeklilik fonunuzda büyük bir fark yaratabilir.
İşvereninizin emeklilik planını araştırarak başlayın ve özel emeklilik gibi diğer emeklilik tasarruf seçeneklerine bakın. Tasarruf sağlamak ve borcunuzu ödemek için mücadele ediyorsanız, bir aile bütçesi oluşturun ve giderlerinizi kısmanın ve aylık gelirinizi artırmanın yollarını bulun. Acil durum tasarruf hedeflerini karşıladıkça, borcunuzu ödedikçe ve maaşınıza zam aldıkça emeklilik tasarruf katkılarını kademeli olarak artırın.
3. Büyük Alımlar İçin Tasarruf
Acil durum tasarruf hedefinize ulaşıldığında ve emeklilik tasarruflarına düzenli katkılarda bulunduğunuzda, bir ev için ön ödeme yapmak veya yeni bir araba satın almak gibi diğer hedeflerinize ulaşmanın zamanı gelmiştir. Ailenize en çok neyin fayda sağlayacağına göre hedeflerinizi önceliklendirin. Bir araba, daha iyi maaşlı bir işe gidip gelmenize kolaylık sağlıyor fakat, daha fazla benzin ve köprü ücreti çıkarıyorsa, önce onun için tasarruf edin.
Bir ev veya araba için ne kadar çok tasarruf ederseniz, o kadar az borç almanız ve daha az faiz ödemeniz gerekir bu yüzden mümkün olduğunca çok tasarruf edin. Çift olarak çalışıyorsanız ve birinizin geliriyle geçinebiliyorsanız, eşinizin gelirinden tasarruf edebiliyorsanız, bunu yapın.
4. Eğitim Tasarrufları
Çocukların üniversite için ödeme yapmalarına yardımcı olmak, ebeveynler için başka bir ortak hedeftir. Normal emeklilik katkı hedefinizi karşıladığınızda, maşınızı her aldığınızda bir üniversite fonuna düzenli katkılar yaparak tasarruf etmeye başlayın.
Çocuğunuzu kendi eğitimi için para biriktirmeye teşvik etmek, küçük yaşlardan itibaren tasarruf alışkanlığını aşılamasına yardımcı olur. Çocuğunuz, aile bireylerinden yada akrabalarınızdan hediye olarak para alırsa, bu paranın bir kısmını eğitim hesabına ekleyin. Emeklilik tasarrufları gibi, eğitim tasarruflarına erken başlamak faizin artmasına izin verir.
Son Tavsiyemiz
Her maaşınızdan biriktirmeniz gereken TL miktarı sizin özel koşullarınıza özgü olsa da, araştırmalar Türkiye’de tasarruf-gelir oranının çok fazla değişmediğini gösteriyor. 2010 yılında yapılan bir araştırmaya katılan, katılımcılar, birçok finans uzmanının tavsiyelerine uygun olarak, “zor günler için” tasarruflarının yıllık gelirlerinin %9 ila %14’ü arasında değişmesi gerektiğini belirttiler.
Aylık veya iki haftalık tasarruf hedeflerinizi hemen karşılayamazsanız, hayal kırıklığına uğramayın. Sadece yapabildiğiniz kadarını yapmaya devam edin. Önemli olan şimdi başlamak, düzenli olarak tasarruf etmek ve gelecekteki mali refahınıza katkıda bulunacak sağlıklı bir alışkanlık oluşturmaktır.
