İster durgunluk nedeniyle iş kaybından, ister gelirdeki düşüşten, isterse beklenmedik büyük bir masraftan olsun, faturalarınızı ödemekte zorlanacağınız bir zaman gelebilir. Gelir ve giderleriniz uyuşmadığında ne yapabilirsiniz?
Fatura ödemelerinize ve borcunuza öncelik vermeniz, ilk önce en önemli faturaları ödemeniz bu aşamada çok önemlidir.
Paranız Azaldığında Öncelik Verilecek Faturalar
En önemli faturalar, ihtiyaçları karşılayan faturalardır: örneğin ev, yiyecek, elektrik, su ve doğalgaz.
Bir sonraki en önemli fatura, araç masraflarınız gibi gitmeniz gereken yere ulaşmanızı sağlayan şeyleri kapsayan faturalardır.
Listede sonuncu sırada yer alanlar ise, kredi geçmişinizi bozabilecek faturalardır, ancak çok fazla değil. Diğerleri ise ücretli tv abonelikleri ve internet faturalarıdır, hatta bunları iptal bile edebilirsiniz.
Koşullarınıza bağlı olarak fatura ödeme düzeninizde bazı ayarlamalar yapabilmenize rağmen, genellikle önce ev ile ilgili faturalarınızı ödemeye odaklanmak, ardından kalan parayla ödeyebileceğiniz kadar diğer faturaları ödemek en iyisidir.
1. Konut Kredisi ve Kira
Konut kredisi ödemelerinde geride kalırsanız, krediyi temin eden banka yada kuruluşun evinize haciz koyma riskini göze alırsınız. Kirada geride kalırsanız, ev sahibiniz sizi tahliye edebilir.
Haciz veya tahliye süreci aylar sürebilse de, risk almak isteyeceğiniz bir şey değildir. Evinizde kalmak istiyorsanız, konut ödemelerinizi takip etmek bir zorunluluktur.
Para gerçekten kısıtlı olduğunda ve bir aylık ödeme yapacak kadar parayı bir araya getirip getiremeyeceğinizden emin değilseniz, yapılacak en iyi şey ev sahibinizle veya borç veren kuruluşunuzla konuşmaktır.
Birçok konut kredisi veren kuruluşun, mali güçlüklerle karşı karşıya kalan ev sahiplerine yardımcı olacak programları vardır. Bankanız, müsamaha veya kredi değişikliği gibi seçeneklerinizi sizinle birlikte gözden geçirebilir.
Müsamaha sırasında, krediniz için ödeme yapmayı bırakırsınız, ancak faiz işlemeye devam eder. Bir banka, kredinizi değiştirmeyi kabul ederse, faiz oranınızı ayarlar veya aylık ödemenizi düşürmek için başka değişiklikler yapar.
Kiracıysanız, kirayı ödemekte zorlanacağınızı öğrenir öğrenmez ev sahibinizle konuşun. Ödemeyi geciktireceğinizi, aylık kiranızın tamamını ödeyemeyeceğinizi veya hiç ödeyemeyeceğinizi de dahil olmak üzere durumu onlara ayrıntılı olarak açıklayın.
Birçok ev sahibi bir çözüm bulmak için sizinle birlikte çalışmaya isteklidir. Çözümler önererek duruma yardımcı olabilirsiniz.
Örneğin, geç ödeme yapacaksanız, ödemeyi ne zaman yapmayı planladığınızı ev sahibine söyleyin. Bu ay tutarın tamamını ödeyemezseniz, ev sahibine aradaki farkı nasıl kapatacağınızı söyleyin. Örneğin, kiranın geri kalanını ödeyene kadar sonraki ödemelere fazladan 100 TL ekleyebilirsiniz.
Kiracıysanız ve ev sahibiniz ödemeler konusunda esnek olamıyorsa veya olmayacaksa, bir ev sahibinden daha fazla hareket alanınız olabilir. Kira kontratında ne kadar zamanınız kaldığına bağlı olarak, sadece bekleyebilir ve ardından taşınmak için daha ucuz bir yer arayabilirsiniz.
2. Yaşam Alanı Faturalarınız
Ev kredisi veya kira ödemenizden sonra, bir sonraki en önemli faturalar, elektrik faturalarınızdır: doğalgaz, su ve elektrik. Bazı insanlar TV ve İnternet’i yaşamsal ihtiyaç olarak görse de, bu hizmetler herkes için gerekli değildir.
Elektrik, doğalgaz ve su faturalarınız, yaşam alanınızın hayati önem taşıyan unsurlarıdır. Günümüzde artık elektrik olmadan, özellikle pandemi döneminde hijyen açısından su olmadan yaşamak imkansız. Hele ki soğuk kış günlerinde doğalgazı saymıyoruz bile. Yaşamsal alanınızı etkileyecek bu unsurların ödemelerini de ikinci sıraya yazmanız şart.
3. Sigorta Primleri
Sigorta yaptırmak her zaman iyi bir fikirdir, çünkü hastalık, yangın veya kazalar gibi hayatın önünüze atabileceği en kötü şeylere karşı finansal koruma sağlar. Sigorta primlerinizi para durumunuz sıkışıkken bile ödemek akıllıca bir harekettir.
Primlerinizi ödemekte zorlanıyorsanız, özellikle sağlık sigortası konusunda, bağlı bulunduğunuz sigorta şirketi ile görüşerek bir kaç ay erteleyebilirsiniz.
4. Yiyecek ve Ev İhtiyaçları
Yiyecek, sabun ve kağıt peçeteler, temel ihtiyaçlar listesinde ev kredisi yada kirası, su, elektrik ve doğalgaz faturaları ile aynı önceliklere sahiptir.
Neyse ki, konut kredisi veya kira ödemeleriniz ve elektrik faturalarınız ile karşılaştırıldığında, yiyecek ve ev halkı tedarik maliyetlerinizi uyarlama konusunda daha fazla esnek alanınız var.
Paraya sıkışık olduğunuzda, yiyecek ve malzeme faturanızı kesmenin birçok yolu vardır:
Alışverişlerinizi Sınırlayın. Haftalık yemeklerinizi planlayın, ihtiyacınız olan malzemelerin bir listesini yapın ve bir kez markete gidin. Markete ne kadar çok giderseniz, ihtiyacınız olmayan şeyleri satın alma olasılığınız o kadar artar.
Market Markalı Ürünler Satın Alın. Market markalı ürünler genellikle markalı emsalleriyle aynı veya benzer tada sahiptir, ancak çok daha ucuza mal olurlar. Genellikle markalı yiyecekler ve malzemeler satın alıyorsanız, market markasına geçmeyi deneyin. Muhtemelen bir fark göreceğiniz tek yer cüzdanınız olacaktır.
Sezon İçinde Ürün Satın Alın. Taze ürünler için alışveriş yaparken mevsimlere dikkat edin. Çilek ve yaban mersini gibi meyveler genellikle mevsiminde ve yaz aylarında ucuzdur, ancak kışın daha pahalıdır. Mevsiminde olanı satın alırsanız, bakkal maliyetlerinizi azaltabilirsiniz.
Kendiniz Yetiştirin. Yemek faturanızı kesmenin bir başka yolu da kendi meyve ve sebzelerinizi yetiştirmektir. Yeşil sebzeler genellikle büyümek için en uygun maliyetli yenilebilir bitkilerdir, çünkü bir bitkinin tamamını bakkaldan bir avuç yeşillik fiyatına alabilirsiniz. Bir bahçeye başlamak için bir ton açık alana ihtiyacınız yok. Küçük bir balkon veya terasta kaplarda bitki yetiştirebilirsiniz.
Dondurucunuzu Kullanın. Dondurulmuş sebzeler ve meyveler genellikle tazeden daha ucuza mal olur, bu nedenle paraya sıkışık olduğunda bunları satın almak en iyisidir. Ayrıca daha sonra dondurmak için çift öğün yemek hazırlayabilirsiniz. Bu şekilde, ay sonuna kadar paranız biterse, sizi bekleyen bir hazır yemek stoğunuz olur.
5. Araç Kredisi ve Diğer Giderler
Arabanız sizi işe ve çocuklarınızın okulu, bakkal ve doktor gibi diğer önemli yerlere götürür. Aylık bir araba ödemeniz varsa, bunu ödemenin bir yolunu bulmak çok önemlidir.
Bir anlaşma yapmak için konut kredisi veren kuruluşunuzu arayabileceğiniz gibi, bir anlaşmaya varıp varamayacağınızı görmek için araba kredinizin arkasındaki borç vereni de arayabilirsiniz. Mortgage şirketleri gibi, bu borç verenler de size kredi değişiklikleri, yeniden finansman veya müsamaha sunabilir.
Kredi değişikliği veya yeniden finansman, aylık ödemelerinizin miktarını düşürebilir ve bu da arabayı satın almanızı kolaylaştırır. Hoşgörü, belirli bir süre için ödeme yapmayacağınız anlamına gelir.
Diğer bir seçenek de mevcut aracınızı satmak, geliri krediyi ödemek için kullanmak ve ardından daha ucuz bir model satın almaktır. Satmaya karar verirseniz, giderlerinizi düşük tutmak için düşük maliyeti olan bir yedek araba arayın. Bazı araçlar diğerlerinden daha güvenilirdir, yani pahalı onarım veya bakım faturaları için endişelenmenize gerek yoktur.
Araba almayı düşünüyorsanız Araba Alırken Dikkat Etmeniz Gereken 15 Kriter başlıklı makalemizi inceleyerek fikir sahibi olabilirsiniz.
6. Teminatsız Borçlar
Borçlarınızı ödemek için her türlü çabayı göstermenize rağmen, para sıkıntısı olduğunda, kredi kartı borcu ve kişisel krediler gibi teminatsız borçlar ikinci plana atılmalıdır. Bu borçlar tipik olarak en yüksek faiz oranlarına sahip olsa da, günlük yaşamınız üzerinde en düşük etkiye sahiptir.
Kredi kartı ödemesini kaçırırsanız aç kalmazsınız, geç ödeme yaparsanız kredi kartı şirketiniz evinizi veya arabanızı alamaz.
Bununla birlikte, bir kredi kartının asgari borcu gibi teminatsız borçlar için elinizden geleni ödemek hala en iyisidir. Bu bile şu anda sizin için çok fazlaysa, kart şirketiyle iletişime geçin. Bazen kredi kartı şirketleri, bir borç geri ödeme planı oluşturmak veya ödemeleri geçici olarak duraklatmanıza izin vermek için sizinle birlikte çalışmaya isteklidir.
Paraya Sıkıştığınızda Hangi Giderler İptal Edilir
Bazı aylık faturalar gerekliyken, diğerleri önemli ölçüde daha az gereklidir. Bütçeleme genellikle neye para harcamanız gerektiğine ve neye ihtiyaç duymadan yaşayabileceğinize karar vermeyi içerir.
Sonunu getirmek zor olduğunda, işte kesmeyi düşünebileceğiniz şeyler:
Abonelik Hizmetleri
Netflix, basılı veya dijital gazeteler iptal edilebilecek giderleriniz arasındadır. Çoğu durumda, ödemesini yaptığınız aboneliklere ücretsiz alternatifler bulabilirsiniz. Örneğin, bazı internet siteleri ulusal gazetelere ücretsiz olarak erişmenizi sağlayabilir.
İnternet Hizmeti
İnternet bağlantınızı tamamen kesmek zorunda değilsiniz, ancak şuan kullandığınız internet paketini sınırsız ise kotalı pakete geçerek daha düşük maliyetlerle kullanabilirsiniz. Bazı internet firmaları, geçiş yaptığınız taktirde bir kaç ay ücretsiz internet fırsatları sunabiliyor.
Telefon Hizmeti
Bağlantıda kalmak için telefonunuza ihtiyacınız olsa da, büyük olasılıkla hem sabit hatta hem de cep telefonuna ihtiyacınız yoktur. Muhtemelen en pahalı cep telefonu planına da ihtiyacınız yok.
Spor Salonu Üyelikleri ve Sağlıklı Yaşam Hizmetleri
Sağlığınızı korumak, özellikle para sıkıntısı olduğunda önemlidir. Ancak en önemli faturalarınızı ödemek için yeterli paraya sahip olmadığınızdan endişe ediyorsanız, aylık spor salonu üyeliği için ödeme yapma konusunda endişelenmenize gerek yok.
Evinizin rahatlığında ücretsiz olarak egzersiz yapmanın birçok yolu vardır. Örneğin, YouTube’da ücretsiz olarak sunulan egzersiz programlarını bulabilirsiniz.
Son Tavsiyemiz
Para kısıtlı olduğunda, yiyecek ve konaklama gibi hayatınızı ve refahınızı sürdürmenize yardımcı olabilecek şeyler için para ödemeye odaklanmanız hayati önem taşır.
Kaçırılan bir ödeme kredi geçmişinizi etkileyebilirken, umutsuz durumlarda sağlığınız ve güvenliğiniz kredi puanınızdan daha önemlidir.
Aylık faturalarınıza öncelik vermenin yanı sıra, borç verenleriniz ve hizmet sağlayıcılarınızla konuşun. Pek çok şirket, sizi daha fazla borca batmaktan alıkoyacak ve evinizin veya aracınızın yeniden ele geçirilmesini önlemenize yardımcı olacak programlara sahiptir. İletişim hatlarını açık tutun ve üstesinden geleceğinizi unutmayın.
