Bir eve sahip olmak herkesin hayalini kurduğu bir şeydir. Ancak son yıllarda ekonomideki büyük gelgitlerin bize öğrettiği gibi, altından kalkamayacağınız maliyette bir evi alırsanız yada kendinizi en azından buna hazırlayamazsanız bu büyük bir felaket olabilir.
Bir ev satın almak büyük bir yatırımdır ve her türlü yatırımda olduğu gibi, bir eve yatırım yapmadan önce konu ile ilgili bilgi alınmalıdır. Ev sahipliğinin ne anlama geldiğine dair temel bir anlayışa sahip olduğunuzda, gerçekten satın almaya hazır olup olmadığınızı dikkatlice düşünmelisiniz.
İlk evinizi almaya hazır olup olmadığınızı belirlerken, göz önünde bulundurmanız gereken altı önemli faktör vardır.
Ev almaya hazır mıyım?
1.Mali gücünüzün güncel durumu
Mali durumunuzun güncel hali, belki de ev almaya hazır olup olmadığınızı belirlerken göz önünde bulundurulması gereken en önemli faktördür. Mevcut mali durumunuzu incelerken iki soruya cevap vermelisiniz:
Peşinat için kenara nakit koyuyor muyum?
İdeal olarak, özel ipotek sigortası ödemek zorunda kalmaktan kaçınmak için ev maliyetinin en az %20’sini karşılamanız gerekir. İpotek sigortası çok büyük bir para israfıdır, çünkü esasen sadece borcun temerrüte düşmesi durumunda bankanın yatırımını korur. Peşinatsız bir ev satın almak, banka ve sizin için risklidir, çünkü mülk değerlerinin düşmesi durumunda, evin değerinden daha fazla borca sahip olabileceğinizden emin olabilirsiniz. Sigorta bankaları koruyor, sizde kendinizi korumak istiyorsanız, ev alırken muhakkak peşinatınız olmalıdır.
Kredi ödemelerini düzenli olarak yapabilir miyim?
Bu soru da cevabı da gayet net olmalı. Çünkü mevcut ödeme ve masraflarınızın yanında, gelecekte kredi ödemelerini de karşılayabilecek mali güce sahip olup olmadığınızı açıkça bilmelisiniz. Sabit aylık ödemeleri olan kredileri çekmek, gelecekle ilgili daha net planlar yapmanız açısından önemlidir. Eğer değişen aylık ödemeli kredi kullanırsanız, ilerleyen dönemlerde yükselen aylık ödemeler sizi sıkıntıya düşürebilir. Amerika da yaşanan Mortgage krizinin en önemli nedeni de bu değişken oranlı kredilerdi.
2.Finansal geleceğinizin kararlılığı
Şu an bir ev satın almanız veya bu alımı ertelemeniz gerekip gerekmediğini belirlerken önemli bir faktördür bu madde. Eğer yakın zamanda iş değiştirdiyseniz, iş değiştirmeyi düşünüyorsanız veya geliriniz de önemli bir değişiklik olabileceğini öngörebiliyorsanız, daha sağlam temellere dayanana kadar bir ev satın almak iyi bir fikir değildir. Bankalar size konut kredisi vermeden önce iş hayatınızdaki sürekliliğe de önem verirler. En az bir ya da iki yıl aynı iş yerinde çalışıyor olmanız gerekir.
Ayrıca, gelecekte işten çıkarılma veya sağlığınızla ilgili ters giden bir şeyler olur ise kredi borcunuzu ödemek için bir planınız olmalıdır. Bu, bir ev satın almadan önce bir kenarda tutulmuş acil durum fonunuz – en az birkaç ay geçim masrafı – olması gerektiği anlamına gelir.
Acil bir fon, kredi borcunuzu ödemenizin yanı sıra beklenmedik masrafların tümünü karşılamanıza yardımcı olmak için de kullanışlı olabilir. Örneğin, tamirat için bir kenara para koymak çok önemlidir, çünkü bir şeyler ters gittiğinde arayabileceğiniz bir ev sahibiniz olmayacaktır.
3.Kredi puanınız
Kredi alma durumunuz, bir ev satın almaya hazır olup olmadığınıza karar vermek söz konusu olduğunda, mali durumunuz kadar önemlidir. Düşük bir kredi puanı, çok daha yüksek bir faiz oranına neden olabilir, bu da kredinin kullanım ömrü boyunca binlerce (veya yüz binlerce) ödeme yapacağınız anlamına gelir.
Genellikle, en avantajlı oranları elde etmek için 2.000 üzerinde bir kredi puanı gerekiyor. Bu nedenle eğer puanınız düşükse, ev satın alma düşüncesini biraz erteleyerek bu süre içinde kredi puanınızı yükseltmeye çalışabilirsiniz. Bunu şunları yaparak sağlayabilirsiniz:
- Borç ödeme
- Yanlışlıkların kredi raporunuzdan kaldırılması
- Her ay zamanında ödeme yapmak
- Yeni kredi türleri açmaktan veya yeni krediler için başvurmaktan kaçınmak
Zaman içinde, sorumlu borçlanma davranışlarıyla, raporunuzda ki eski olumsuzlukların etkisi daha az olacaktır, puanınız artar ve daha iyi bir fiyatla bir ev satın alma şansınız olabilir.
4.Satın alınacak evde kalma süresi
Bir ev satın almak büyük bir masraf gerektirir. Öncelikle, birkaç bin TL ipotek, kredi sigortası gibi masraflara ödemek zorundasınızdır. Evinize girdikten sonra, ilk kredi ödemelerinin çoğu, ana kredi borcunu ödemek yerine, kredinin faizine gitmektedir. Unutmayın ki evinizi satarken de iyi bir emlakçı komisyonu ödemek zorunda kalabilirsiniz.
Tüm bu maliyetleri göz önünde bulundurduğunuzda, almış olduğunuz yeni evde bir süre oturmayı planlamıyorsanız, maalesef evinizin değerine değer katmak pek kolay olmayacaktır. Mortgage ve emlak konusunda uzmanlar, alınan yeni bir evin en az 2 yıl geçtikten sonra ancak değerlenebileceğini belirtiyorlar. Hatta ekonominin ve faiz oranlarının durumuna göre bu süre en az 3 ile 5 yıl arasında da değişebilmektedir. Bu kadar süre beklemeyi düşünmüyorsanız eğer yakın zamanda ev almak iyi bir yatırım olmayabilir.
5.Mevcut gayrimenkul ve kredi piyasası
Bu faktör diğer hususlar kadar önemli olmasa da, yine de üzerinde düşünmeniz gerekir. Mevcut faiz oranlarına bakın ve uzmanların ev değerlerinin yükselip yükselmeyeceği veya düşmesi ihtimaline karşı görüşlerini değerlendirin.
• Faiz oranları çok düşük ise, bir ev satın almak için iyi bir zamandır. Çünkü böyle zamanlarda kredi faiz oranları daha düşük olacağından daha uygun fiyata ev sahibi olabilirsiniz.
• Ancak faiz oranları artıyorsa, böyle zamanlarda birkaç ay beklemek daha iyi olacaktır. Çünkü faiz oranları yüksekken borçlanma maliyeti yüksek olacağından satın alınacak ev daha pahalıya mal olacaktır. Bir kaç ay daha bekleyip daha iyi özelliklerde ki bir eve sahip olabilirsiniz.
Faiz oranlarının nasıl seyredeceğini veya ev değerlerinin ne olacağını doğru bir şekilde tahmin etmek çok zor olabilir, bu yüzden bunlar karar verici faktörler olmamalı – ama dikkate değer olmalı.
6.Ev sahibi olmanın sorumluluğu
Ev sahibi olmak, kiracı olmaktan farklıdır. Bunu yapmak için başkasına güvenmek yerine, kendi evinizin tamiratı ve bakımı ile ilgilenmeniz gerekir. Daha fazla bahçe çalışmasının yanı sıra, kiracıların endişelenmesi gerekmeyen ek sorumlulukların (elektrik ve su tesisatının bakımı, kuyu temizliği gibi) olabilir. Bazı insanlar bu tür işleri yapmazlar, bazıları ise bunları yapmak istemezler. Kararınızı vermeden önce ev sahipliğinin bu ek sorumluluklarını almaya hazır olup olmadığınızı değerlendirin.
Sonuç
Bir ev satın almak için doğru zaman olup olmadığına karar verirken yukarıda yer verdiğimiz tüm bu faktörlerin tartılması ve dikkate alınması gerekir. Ailenizdeki herkesin sizinle aynı gemide olduğundan ve kalbinizle değil, aklınızla karar verdiğinizden emin olun. Bu önemli finansal kararın her yönünü dikkatlice düşünmezseniz, kendinizi kredi ödemleri ile ilgili zorluklarla mücadele ederken veya daha kötüsü, adınıza haciz işlemleri başlatılmış olarak bulabilirsiniz.
