Yapılan iş dünyası araştırmalarına göre, 90.000 saatinizi veya hayatınızın yaklaşık üçte birini işte geçireceksiniz. İş yeriniz eğlenceli, teşvik edici ve destekleyiciyse, o zaman ilgi çekici ve tatmin edicidir. Ancak, iş yeriniz zehirliyse, sağlığınız ve özgüveniniz tepetaklak olacaktır.
Zehirli işyerleri günümüzde düşündüğünüzden daha yaygındır. İşe alım sitelerinin yaptığı, ankete katılan işçilerin %52’sinin iş yerlerinin zehirli yani toksik olduğuna inandığını tespit etti.
Böyle olumsuz bir ortamda çalışmak genellikle tükenmişliğe, sık hastalığa, düşük benlik saygısına ve depresyona neden olur. Bazı aşırı durumlarda, işçiler zehirli şirketlerde çalıştıktan sonra maalesef intihara meyilli olurlar veya başka şiddet eylemleri gerçekleştirirler.
İşyeriniz sağlığınızı ve zihniyetinizi olumsuz etkilemeye başlıyorsa, yeni bir iş aramaya başlamanın zamanı geldi. Ama ya henüz gemiden atlamaya hazır değilseniz? Ya korkunç insanlara rağmen yaptığınız işi seviyorsanız? Şirketiniz yüksek ciro yapıyorsa, belki de liderlik yaptığında ortamın değişecektir. Ya da yeni bir şey aramaya başladıysanız ama yine de şu anki işinize rapor vermeniz gerekiyorsa?
Etrafta dolaşmak istiyorsanız veya kalmanız gerekiyorsa, toksik iş yeri ile nasıl başa çıkıyorsunuz?
İş Yerinde Zehirlenmenin Yükselişi
Zehirli işyerleri artıyor. İşletme teorisyeni olan Jeffrey Pfeffer’ın “Maaş Çeki İçin Ölmek” adlı kitabında alıntılanan araştırma, çalışanların %61’inin işyeri stresinin onları hasta ettiğini söylediğini ve bunun sonucunda %7’sinin gerçekten hastaneye kaldırıldığını ortaya koydu. Zehirli işyerleri şu anda dünya genelinde beşinci önde gelen ölüm nedeni arasında yer alıyor. Pfeffer, Çin’de her yıl 1 milyona kadar insanın aşırı çalışma nedeniyle ölebileceğini tahmin ediyor.
Zehirli işyerleri aynı zamanda şirketlere de mal olur. Harvard tarafından yayınlanan bir araştırma, mütevazi işyeri toksisitesinin bile bir firmaya moral kaybı, artan çalışan devir hızı, müşteri kaybı, üretkenlik kaybı ve dış paydaşlardan gelen meşruiyet kaybından anlatılmamış karlara mal olabileceğini buldu. Harvard araştırmacıları, toksik bir işyerinin toksik çalışan sayısını artırmasının muhtemel olduğunu buldu. Negatiflik yayılır ve yozlaşır ve daha fazla insan ona kurban olur.
Bir başka endişe verici eğilim, işyerinde şiddetin artmasıdır. Türkiye istatistik kurumu (TÜİK), her yıl milyonlarca kişinin işyerinde şiddet mağduru olduğunu bildirdiğini söylüyor. Yalnızca 2017 yılında, işyeri şiddeti 18.400 yaralanma ve 458 ölümle sonuçlandı.
Buna ek olarak, birçok işçi, yapmak zorunda oldukları çok sayıda iş karşısında bunalıyor. Özel bir üniversite tarafından yürütülen bir ankete göre, çalışanların %35’i kaldırabileceklerinden daha fazla işi olduğunu kabul ediyor, bu sayı anketin başladığı 2002’den bu yana en yüksek sayı.
İşyerinizin Zehirli (Toksik) Olup Olmadığını Nasıl Anlarsınız?
Her iş belirli bir miktarda stresle gelir ve her zaman birlikte çalışması zor olan meslektaşlar ve patronlar vardır. Ancak iş yerinizin sağlıksızdan toksikliğe doğru çizgiyi aştığını nasıl anlarsınız? Aşağıda yer verdiğimiz işaretleri mutlaka arayın.
Fiziksel Belirtiler
Uyku Sorunları: Sürekli iş kaygısı içinde olduğunuz için daha az uyuyor olabilirsiniz. Diğer taraftan, çalışma haftasında ki yorgunluğunuzdan kurtulmak için hafta sonlarını yatakta geçirebilirsin.
Kaygı veya Korku Duyguları: İşi düşünmek, kalp atış hızınızın hızlanmasına ve avuçlarınızın terlemesine neden olur.
Tükenmişlik: İşinizden kopuk hissediyorsunuz ve yaptığınız işten keyif almıyorsunuz.
Kızgınlık: Sizi daha önce hiç rahatsız etmeyen insanlar veya durumlara karşı sık sık öfkelenirsiniz. Aileniz ve arkadaşlarınız sizi çoğu zaman “alıngan” veya “sinirli” olarak tanımlayabilir.
İşyeri Belirtileri
Yüksek Düzeyde Devamsızlık ve Ciro: Siz veya meslektaşlarınız hastalık nedeniyle sık sık işi kaçırıyorsanız, bu, yüksek düzeydeki stresin insanların sağlığını olumsuz yönde etkilediğinin olası bir işaretidir. İnsanların sadece olumsuzluktan bir mola vermek için hasta olmaları da mümkündür. Yüksek çalışan devri, işyerinin toksik olduğu başka bir kırmızı bayraktır.
Düşük Moral: Ofis çoğu zaman sessizdir. Şaka yok, coşku yok. Birçok insanın kötü bir tutumu vardır, korku içinde çalışır veya olumsuz hisseder. Meslektaşlar arasındaki konuşmalar sıklıkla olumsuz çalışma ortamına odaklanır.
Toksik İşyeri Gruplaşmaları: Zehirli çalışma ortamları genellikle toksik grupları, dedikodu yapan, söylentileri yayan ve hatta takım arkadaşlarını baltalamaya çalışan insan grupları veya kaba tabiri ile “çeteleri” besler. Olumlu ekip işbirliği yerine, sık sık kavga ve şiddetli rekabet vardır. Ayrıca ekipler veya meslektaşlar arasında ciddi bir güven eksikliğine yol açar.
İş Yeri Zorbalığı: Zehirli çalışma ortamları aynı zamanda işyeri zorbalarına göz yumar ve onlara ofiste korku yaymak için serbestlik verir.
Zayıf İletişim: Patronunuz, önemli iletişimlerde sizi sık sık döngünün dışında bırakır ve bu da hata yapmanıza neden olur. Gücü kullanmak, yanıltıcı bilgi vermek veya arka kanallardan bilgi yaymak için bilgi saklarlar.
Acımasız Patron: Patronunuz yaptığınız her şeyi mikro yönetir. Asla yapıcı eleştirilerde bulunmazlar, ancak hatalarınızı ekibin önünde sergilerler. Sık sık işiniz için kredi alırlar ve işten ayrılma saatinde eve giderken uzun saatler çalışmanızı beklerler. Küçümsüyorlar, mantıksızlar ve öfke patlamalarına eğilimliler.
Tehditler: Patronunuz sizi sık sık “Şanslısınız ki bir işiniz var” veya “Bu hedefe ulaşamazsanız işiniz biter” gibi ifadelerle sizi tehdit eder.
Kaotik Toplantılar: Toplantılar verimsizdir ve sıklıkla kaotiktir. Çoğu ekip üyesi fikir veya önerilerle konuşmaz çünkü konuştuklarında patronunuz tarafından küçümsenir veya öfkelenirler.
Sık İş Arama: Arkadaş canlısı olduğunuz meslektaşlarınız her zaman yeni bir iş arıyor veya bir iş görüşmesi için kaçıyor.
Zehirli Bir İşyeriyle Nasıl Mücadele Edilir
Toksik bir ortamda çalışmak rahatsız edici ve nahoş bir his verir. Ancak, bu atmosferde hayatta kalmak ve belki de gelişmek için atabileceğiniz adımlar var.
1. Bir Grup Oluşturun
Çoğu zaman, toksik işyerleri, birbirlerini manipüle etmeye ve onlardan daha iyi performans göstermeye çalışan savaşan gruplarla doludur. Ve eğer hala bu makaleyi okuyorsanız, bu seviyede bir mücadeleye hiçbir şey yapmak istemeyen bir insan olma ihtimaliniz yüksektir.
Bu nedenle, kendi grubunuzu bulmanız önemlidir, kaba veya rekabetçi olmakla ilgilenmeyen, aynı fikirde olan bir grup meslektaş. Bu işyeri arkadaşları, zor günlerde size destek olacak veya tam tersi siz onlara destek olacaksınız ve hayal kırıklığınız için önemli bir çıkış noktası sağlayacaktır.
2. Dedikodu Dinleme
Söylentiler ve dedikodular zehirli bir ofiste orman yangını gibi yayılır ve çoğu zaman insanlar bunu meslektaşlarına kötü niyetle saldırmak ve morallerini bozmak için kullanır. Psikologlar ve işyeri uzmanları, başkalarına zarar vermek için kullanıldığında dedikoduyu bir tür işyeri şiddeti olarak görüyorlar.
Söylentileri ve dedikoduları dinlemek sadece zaman kaybı değil, aynı zamanda güveni aşındırır ve üretkenliği düşürür. Ayrıca ofis dedikoduları, bölücülüğü arttırmakla birlikte, yıpranmayı artırmakta ve kaygıya sebep olmaktadır.
Kendinize bir iyilik yapın ve başkalarının dedikodu yaptığını veya dedikodu yaydığını duyduğunuzda uzaklaşın. Hiçbir şey söylemeseniz bile, diğer insanların olumsuz konuşmalarını dinlerken daha da kötü hissedeceksiniz. Gerçek olmadığını bildiğiniz dedikodular veya söylentiler duyarsanız, iş arkadaşlarınızla doğru bir şekilde aranıza mesafe koyun.
3. Olumlu Bir İş-Yaşam Dengesini Koruyun
Dikkatli olmazsanız, toksik bir çalışma ortamı tüm hayatınızı tüketebilir. İşte değilken, bunu düşünür ve strese girersiniz ya da gece geç saatlere kadar hayatınızı daha da bozan aramalar ve e-postalar alırsınız. Bu, sağlığınızı, ilişkilerinizi ve benlik saygınızı olumsuz etkiler.
Olumlu bir iş-yaşam dengesi sağlamak ve bazı sınırlar koymak önemlidir. İş telefonunuzun her akşam belirli bir saatte kapatılacağını bir kural haline getirin.
Daha fazla egzersiz yapmak da yardımcı olur. Tıp uzmanlarına göre, düzenli egzersiz stresi hafifletmeye, bağışıklık sisteminizi güçlendirmeye ve geceleri daha iyi uyumanıza yardımcı olacaktır. Bazı yüksek yoğunluklu egzersizler, işyerinde öfke veya hayal kırıklığı hissettiğinizde stres atmanıza da yardımcı olur. Örneğin, koşmak, boks yapmak veya duvara sağlık topu atmak, bastırılmış öfkeyi serbest bırakmanın üç harika yoludur. Birçok insan yoga veya Zumba gibi grup egzersiz derslerinin daha eğlenceli olduğunu düşünür.
4. Her Şeyi Belgeleyin
Başarılarınız için sizin iyi kredilerinizi almaktan çekinmeyen veya sık sık kendi hataları için sizi suçlayan bir patron veya meslektaşınızla mı çalışıyorsunuz? Eğer öyleyse, kendinizi korumak için adımlar atmanız gerekir.
Önemli e-postaları kişisel e-posta adresinize iletin. Bunları projeye veya kilit oyuncuya göre düzenleyin. İş dışındaki toplantılardan notları kopyalayın ve saklayın. Bir telefon görüşmeniz varsa, gün ve saati not alın ve konuşulanlar hakkında not alın.
Kısacası, ne zaman önemli bir proje üzerinde çalışıyorsanız veya arkadan bıçakladığı bilinen biriyle etkileşime girseniz, neler olduğunu belgeleyin. Son teslim tarihi veya sorumluluk konusunda bir söz verirlerse, sözlerini tutmadıklarında kanıtınız olması için bunu yazılı olarak alın.
5. Bir Sonraki Hareketiniz İçin Becerilerinizi Şimdi Oluşturun
Toksik bir kültürde olduğunuzda, planınızı uygulamak bir yıl veya daha fazla sürse bile, çıkış stratejinizi planlamaya başlamanıza yardımcı olur.
Daha sonra ne yapmak istediğinizi bularak başlayın. Daha sağlıklı bir organizasyonda kurumsal merdiveni tırmanmak mı istiyorsunuz yoksa daha küçük bir firma için çalışmayı mı tercih edersiniz? Yeni bir iş ararken kendi işinizi kurmak veya bir ek iş kurmakla ilgileniyor musunuz?
Ardından, katılmak istediğiniz alanda veya kuruluşta halihazırda çalışan kişilerle iletişim kurun. Beceriler geliştirmek için ticaret konferanslarına katılın ve ayağınızı kapıdan içeri sokmanıza yardımcı olabilecek etkili insanlarla tanışın.
Tüm işverenlerin potansiyel çalışanlarda aradığı, mükemmel iletişim becerileri, topluluk önünde konuşma veya duygusal zeka gibi yumuşak beceriler geliştirmek için çalışın.
Son olarak, sağlıklı bir acil durum fonunuz olduğundan emin olarak kariyer değişikliğine hazırlanın. İş aramanız planladığınızdan daha uzun sürerse, sağlam bir acil durum fonu, ayakta kalmanız için ihtiyacınız olan parayı size sağlayacaktır.
6. Düşüncelerinizi Yeniden Çerçevelendirin
Başkalarının ne söylediğini veya ne yapacağını kontrol edemezsiniz. Kötülükleri ve yetersizlikleri, kendi yaşam deneyimlerinin sonucudur ve derinlerde, sizinle hiçbir ilgisi yoktur.
Şu anda göründüğü kadar zor, bu durumda gümüş astarı bulmaya çalışın. Korkunç patronunuzdan veya kötü ruhlu meslektaşınızdan ne öğrenebilirsiniz? Bu deneyimi bir insan olarak büyümek için nasıl kullanabilirsiniz?
Değerlerinize bağlı kalmak da önemlidir. Acımasız bir söze benzer bir öfkeyle karşılık vermek veya aynı düşünceye sahip bir intikam duygusuyla zalim bir eyleme karşı koymak bazen cezbedicidir. Ancak yanlış olduğunu bildiğiniz bir şeyi yaparak değerlerinizden ve dürüstlüğünüzden ödün verdiğinizde daha kötü hissedeceksiniz.
7. Nazik Olun
Meslektaşlarınıza nezaket göstermek, toksik bir çalışma ortamıyla mücadele etmenin bir başka harika yoludur. Ve bugün atmaya başlayabileceğiniz bir adımdır. Hiçbir maliyeti yoktur ve hiçbir hazırlık gerektirmez.
İş yerinde nezaket genellikle çok eksiktir ve bazen en küçük eylemler en büyük etkiye sahiptir. Nazik olmak aynı zamanda işte karşılaştığınız tüm olumsuzluklara karşı bir kalkan görevi görür. Etrafınızdaki herkes öfke saçıyorsa, bir başkasına nezaket göstermek için uzaklaşmak, zihinsel olarak onların düşmanlığından korunmanıza yardımcı olabilir.
Yazar William Arthur Ward bir keresinde, “Başkalarındaki en iyiyi keşfetmeye çalıştığımızda, bir şekilde kendimizdeki en iyiyi ortaya çıkarırız” demişti. Başkalarındaki en iyiye bakarak, sonuç olarak daha iyi, daha mutlu bir insan olduğunuzu görebilirsiniz.
Ofiste bu tür davranışların olumsuz olarak görüleceğinden endişeleniyorsanız, yapmayın. Nezaket göstermenin işe uygun birkaç yolu vardır.
Yardım Etmeyi Kendinize Hatırlatın
İnsan doğası gereği sosyal bir varlıktır. Bir grubun parçası olmak, içimizde kökleşmiş bir içgüdüdür çünkü hayatta kalmanın en kolay yolu budur. Grup geliştiğinde biz de gelişiriz.
Sorun, çoğumuzun meşgul olması ve başkalarına yardım etmeyi düşünmemesidir. Yardım sunmak için telefonunuzda veya takviminizde günlük bir hatırlatıcı ayarlayarak bununla savaşın. Kimin yardıma ihtiyacı olduğunu ve ne tür bir yardıma ihtiyacı olduğunu düşünmek için birkaç dakikanızın daha fazla olduğu öğle yemeği saatinizde çalışacak şekilde ayarlayın.
Meslektaşınızın işi nedeniyle sorun yaşadığını veya sıkı bir son teslim tarihinin altında olduğunu fark ederseniz, yardım teklif edin. Ancak meslektaşınız için daha fazla iş yaratmadığınızdan emin olun. Sözünüzü tutup tutmayacağınızı merak etmenin ek stresine ihtiyaçları yok. İşi yapabilmeleri için işi hızlı ve doğru bir şekilde yapın.
Anlamlı Bilgileri Takip Edin
Meslektaşınızın doğum gününün veya evlilik yıl dönümünün ne zaman olduğunu biliyor musunuz? Sütlü çikolatayı mı yoksa bitteri mi sevdiklerini biliyor musunuz?
Çoğu konuşmada küçük kişisel bilgileri paylaşırız. Bununla birlikte, çoğumuz bunun izini sürmüyoruz çünkü kabul edelim, beynimizi dolduran birçok başka şey var. Ancak meslektaşlarınızdan edindiğiniz küçük bilgileri hatırlayarak, daha sonra gerçekten bir etki yaratmak için fırsatlar yaratacaksınız. Ve yapmak kolaydır.
Meslektaşınız, her zaman ziyaret etmek istedikleri bir restoran veya evlilik yıldönümleri gibi kişisel bir görüş paylaştığında, bunu yazın. Öğrendiğiniz her şeyi takip etmek için bilgisayarınızda küçük bir not defteri veya dosya bulundurun.
Örneğin, kendilerini kötü hissettiklerinde onları o restorana götürebilir veya özel günlerinde mutlu yıldönümleri dileyebilirsiniz.
Ekstra Kahve veya Çay Getirin
İş arkadaşınızın zor bir gün geçirdiğini fark ederseniz, onun için biraz kahve veya çay alın. Birinin fark ettiğini ve birinin umursadığını bilmek, günlerini aydınlatacaktır.
Samimi Övgüler Verin
En son biri size samimi bir iltifat ettiğinde nasıl hissettiğinizi düşünün. Şansınız döndü, anında kendiniz hakkında harika hissettiniz.
İltifat etmek çok kolaydır ve birinin gününü gerçekten tersine çevirme gücüne sahiptirler. Tek bir kural var: Samimi olmalılar.
İş yerindeki birine her gün bir iltifat vermeyi hedefleyin. Bu hedef, işyerinde iyi niyet yaymanıza ve herkesin kendini iyi hissetmesine yardımcı olacaktır. Ayrıca daha derin bir faydası olacaktır. İş arkadaşlarınıza iltifat etmenin yollarını aramak, sizi sadece onların hatalarını görmek yerine onlardaki en iyiyi görmeye zorlar.
Dip not: Profesyonel bir ortamda olduğunuzu unutmayın. Birine asla çok kişisel veya iş için uygun olmayan bir iltifat etmeyin.
Son Sözümüz
Toksik işyerleri giderek yaygınlaşıyor ve birinde sıkışıp kalırsanız asla çıkamayacakmış gibi hissedebilirsiniz. Ancak bu ipuçları, kontrolü ele almanıza, stresinizi yönetmenize ve kendinizi toksik iş arkadaşlarınızdan korumanıza yardımcı olabilir.
Tüm bu fikirleri bir kerede, hatta yarın uygulamanıza gerek yok. İş arkadaşlarınızın neler yaşadığının daha fazla farkında olarak başlayın. Zor bir gün geçirdiklerinde onlara kulak verin veya yardım eli uzatın. Bu küçük jestler, onlara dikkat ettiğinizi ve yardım etmek istediğinizi gösterir. Nezaket bulaşıcıdır ve zamanla zehirli bir işyerini daha katlanılabilir hale getirebilir.
